Bu Zamana Kadar İzlediğim En İyi Belgeseller

Belgeseller aynı kitaplar gibidir. Nitekim onlarda bize bilgi ve yeni bir bakış açısı sunarlar. Bu yüzden hayatımızda nasıl ki kitap okuma eylemine sıkı sıkıya sarılıyorsak belgesel izleme eylemine de o şekilde sarılmalıyız. 

En iyi belgeseller serisine başlamadan önce, ilk olarak sizlere şunu söylemek istiyorum ki burada sizlere izlemeniz için önereceğim belgeseller, tamamen beni etkilemeleri ve bana kattıkları değer yönü ile oluşturulmuştur. Yani sizlere tavsiye olarak önereceğim belgeseller, herhangi bir puanlama sistemine bakılarak oluşturulmadı. Tamamen beni etkileme ve kalite düzeyleri, aynı zamanda size katacakları bilgiler doğrultusunda oluşturuldu. 

En iyi belgeseller listesini oluştururken, en önemli kriterim size katacakları bilgiler ve bakış açıları olduğu için kesinlikle bu yazımı okumanızı ve tavsiye etmiş olduğum belgeselleri izlemenizi öneririm. Lafı daha fazla uzatmadan serimize başlayalım.

 En İyi Belgeseller

#1. Küba Ve Kameraman 

Bu zamana kadar izlediğim en iyi belgesel kategorisinde açık ara farklı ilk sırada yer alacak olan belgesel, kesinlikle “Küba ve Kameraman” belgeselidir. Çünkü bu belgesel benim sevdiğim, yaşam kategorisi altında olan bir belgeseldir. 

Bu belgesel hakkında öncelikli olarak şunu söylemek istiyorum ki bu belgesel kişiye çok fazla bilgi sunan, “şu öyledir bu böyledir” diyen bir belgesel değildir. Bu belgesel, Amerikalı bir kameramanın Küba’da gerçekleşmiş olan komünist devrimden sonra Küba’ya belirli zaman aralıkları ile gitmesi ve Komünist bir sistemde insanların nasıl bir yaşama sahip olduğunu objektif bir şekilde göstermesidir. 

Belgesel temel düzeyde “Komünist sistem içerisinde insanların yaşantısı nasıldır?” Sorusunun cevabını vermektedir. 

Burada bazılarınız komünist sistem nedir? diye sorabilir. Kısaca açıklamam gerekirse, komünist sistem aslında bir ekonomik modeldir. Bu ekonomik modelde, özel mülk diye bir şey yoktur. Her şey devletin kontrolü altındadır ve devlet vatandaşının sağlık, eğitim, barınma, yemek gibi ihtiyaçlarını karşılar. Yani komünist sistem, günümüz kapitalist sisteminden tamamen farklı bir sistem, ekonomik modeldir. 

Mesela günümüzde eviniz yoksa ve paranızda yoksa barınacak bir yeriniz olmaz, karnınızı doyuramazsınız vs. Ancak bu durum komünist sistem içerisinde geçerli değildir. 

Bu belgeselin bir diğer güzel yanı ise Amerikalı kameramanın belirli zaman aralıklarıyla Küba’ya giderken hep aynı kişi ve ailelerin yanına ziyarete gitmesidir. Bu da aslında komünist sistem içerisinde insanların hayatının zaman içerisinde nasıl değiştiğini bizlere bariz bir şekilde göstermektedir. 

Bu belgesel adına sizlere son olarak diyeceğim, bu belgesel sizlere bilgi vermekten ziyade, yeni bir bakış açısı sunacaktır. Bu belgeseli izledikten sonra böyle bir sistem içerisinde doğsaymışım böyle bir hayatım olurmuş diyeceksiniz. 

Kesinlikle izlemenizi öneririm. Gerçekten sizleri etkileyecek ve yeni bakış açıları sunacaktır. 

#2. Gece ve Sis (Night and Fog) 

 

İnsanın insana neler yapabileceğini mi görmek istiyorsunuz? O zaman izlemeniz gereken belgesel kesinlikle bu belgeseldir. Nitekim bu makaleyi okuyan birçok kişi, nazi toplama kamplarını ve bu kamplarda insanlara yapılan işkenceleri, zulümleri duymuştur. İşte bu belgeselde, nazi Almanya’sının insanlara yaptığı zulümler, gerçek görüntüleri ile anlatılmaktadır. 

Şimdiden söyleyeyim bazı sahneleri, (özelikle son sahneler) mideniz kaldırmayabilir. Ancak ben yine de sizlere bu belgeseli izlemenizi tavsiye ederim. Zaten oldukça kısa bir belgeseldir, ortalama yarım saat içerisinde izlersiniz. 

Bu belgeseli izledikten sonra gerçekten insanın insana neler yapabileceğini, hayretler içerisinde izler ve  kabul edersiniz.

#3. Tüfek Mikrop ve Çelik

Bu zamana kadar izlediğim en iyi belgesellerden bir tanesi de “Tüfek, Mikrop ve Çelik” belgeselidir. Peki bu belgeselin konusu nedir? Diye soracak olursanız, kısaca şu şekilde anlatayım ki kitabın veya bu belgeselin başlangıcı, siyah bir adamın, Jared Diamond’a “siz beyazların bu kadar çok kargosu varken neden biz yeni ginelilerin kargosu bu kadar az?” Sorusu ile başlamaktadır. Burada kargo ile bahsedilen varlıktır.

İşte Jared Diamond bu sorunun peşine düşüyor ve neden bazı toplulukların daha fazla gelişmiş olduğunu neden bazı toplulukların daha az gelişmiş olduğunu sorguluyor ve neticesinde “Coğrafya kaderdir” gibi bir görüş ortaya koyuyor. Bu iki cümlenin anlamını belgeseli izledikten sonra çok daha iyi anlayacaksınız. 

Belgesel 3 bölümden oluşuyor ve ortalama uzunlukları 50 dk. Mutlaka izlemenizi öneririm. Zaten birinci bölümü izledikten sonra diğer bölümleri de bir çırpıda izlersiniz 🙂

Aynı zamanda şunu da belirtmek isterim ki bu belgeselin kitabı mevcuttur. Zaten belgesel ve kitap tamamen aynı yönde ilerlemektedir. Bu yüzden isterseniz kitabını da okuyabilirsiniz. 

#4. Free Solo

En iyi belgeseller kategorisine “Free Solo” belgeselini, katmazsam olmazdı herhalde 🙂 

İlk olarak bu belgeselden bahsetmeden önce free solo nedir? bundan bahsetmek istiyorum. Free solo, bir kaya tırmanışı sporudur. Ancak bu spordaki önemli faktör, kaya tırmanışında hiçbir aracın veya aletin kullanılmamasıdır. Yani ne tırmanış takımı, ne halat ne de koruyucu malzemeler, hiçbir şey kullanılmaz. Risk en yüksek noktadadır. Bu yüzden de aslında cesaret gerektiren bir spordur. 

Free Solo isimli bu belgeselde ise Alex Honnold isimli dağcı ve free solo kaya tırmanıcısı 914 metre yüksekliğindeki El Capitan kayasına hiçbir ekipman ve koruyucu malzeme olmadan tırmanmaktadır. 

Bu belgeseli bu listeye koymamdaki en önemli neden, belgeselin kaliteli ve güzel olması bir yana aslında insanın azim, çalışma ve kararlılık olduktan sonra başaramayacağı çok az şey olduğunu bizlere göstermesinden kaynaklanmaktadır.

Nitekim dile kolay, 914 metre yüksekliğindeki bir kaya parçasına hiçbir malzeme olmadan tırmanmak gerçekten başarılması çok ama çok zor bir şeydir. Ancak bu belgeselde bu zorluğun bile üstesinden gelinerek azim, çalışma ve kararlılık olduktan sonra birçok şeyin üstesinden gelip başarılı olabileceğimiz bizlere gösterilmektedir.

Ayrıca şunu da söyleyeyim ki dostlar, bu belgesel ile birlikte dağcılık, tırmanma gibi aktivitelere karşı biraz daha ilginiz artabilir. Ben de bu etkiyi oluşturmuştu.

#5. İnsan Gezegeni (Human Planet)

En iyi belgeseller listesi içerisinde bulunması gerektiğini düşündüğüm bir diğer belgesel, insan gezegeni belgeselidir. 

Bu belgesel, temel düzeyde yaşam belgeselidir. Bu yüzden de aslında film tadında bir belgeseldir. 

Belgeselin temel konusu, farklı bölgelerde yaşayan insan topluluklarının değişik yaşam biçimlerinin gösterilmesidir. Mesela belgeselin bir bölümü, “ormanlar“dır. Bu bölümde, ormanlarda yaşayan insanların yaşam biçimleri anlatılmaktadır. Hatta hatırladığım kadarıyla bu bölümde adamın bir tanesi 46 metre yüksekliğindeki ağaca sadece bal alabilmek için tırmanıyordu. 

• Bu belgesel sizlere yaşama dair, yeni bakış açıları sunacaktır. Aynı zamanda şunu da söyleyeyim ki izlerken gerçekten keyif alacaksınızdır. 
• Çünkü belgesel sizlere gerçekten ilginç yaşam biçimlerini göstermektedir. İzlemenizi kesinlikle tavsiye ederim. 

#6. Yedi Kardeşin Sırrı 

Bu belgesel adına en başta şunu söyleyeyim ki bu belgesel siyasi bir belgeseldir. Buradaki siyasi belgeselden kastım, herhangi bir liderin veya siyasi partinin geçmişinin anlatılması değildir. Siyasiden kastım, dünya petrollerini çıkarma ve yönetme adına dönen oyunların arka planın anlatılmasıdır. Belgeselin temel konusu budur. 

Ancak sizlere şunu dile getireyim ki belgeselin temel konusu her ne kadar petrol olsa da dünya siyaseti gibi daha birçok farklı konuya değinilmektedir. Özellikle Orta Doğu’yu biraz daha iyi anlamanız için bu belgeseli kesinlikle izlemenizi öneririm. 

• Ayrıca Orta Doğu üzerinde oynanan oyunlara ve Orta Doğu’daki olaylara karşı merakınız varsa o zaman Youtube’daki “Al Jazeera” kanalına bakmanızı öneririm. Aradığınızdan daha fazla Orta Doğu’ya dair belgesel bulacaksınız. 

#7. Vahşi Krallık 

Benim en çok sevdiğim belgesel kategorilerinden bir tanesi de hayvan belgesellerdir. Özellikle kedi türlerine ait belgeselleri çok severim. Bu yüzden de belki (yarısından çoğu kedi türlerine ait olmak üzere) bu zamana kadar 100’ün üzerinde hayvan belgeselini açıp izlemişimdir. Ancak bu hayvan belgesellerinin arasından en iyisi kesinlikle “Vahşi Krallık” belgeselidir. Çünkü bu hayvan belgeseli izleyiciyi sıkmamak adına filmleştirilmiştir. 

Mesela aslan sürüdeki, aslanların isimleri vardır. Aynı şekilde belgesel içerisinde bulunan diğer sırtlan, leopar, gibi hayvan türlerinin de isimleri vardır. Belgeselde bu hayvan türleri arasındaki kavgalar, yer mücadeleleri, avcılık gibi durumlar anlatılmaktadır.  İzleyince keyif alacağınızdan eminim. 

Bu belgesel adına son olarak şunu dile getireyim ki bu belgeselde hayvanların yapısal olarak özellikleri anlatılmamaktadır. Mesela “erkek aslanların kiloları 250 kiloya kadar çıkabilir” diye bir şey duymazsınız. Bu belgesel film tarzında oluşmuş olan bir belgeseldir ve ana temada bir aslan sürüsünün zaman içerisinde yaşadıkları olaylar anlatılmaktadır.

#8. Food İnc 

Bu belgeseli izledikten sonra şunu anlayacaksınız ki “ağzımıza soktuğumuz yiyeceği dahi kontrol edemiyoruz” Çünkü bu belgesel bizlere hayatımızın büyük çoğunluğunu kapsamış olan endüstriyel gıdaların nasıl üretildiğini, üretilirken hangi aşamalardan geçtiğini detaylı bir şekilde anlatmaktadır. 

Bu belgeseli izledikten sonra “Aç gözlü kapitalizm” dedikleri şeyin ne olduğunu çok daha iyi anlayacaksınız ve endüstriyel gıdalara yönelik bakış açısınız büyük oranda değişecektir. Kesinlikle izlemenizi öneririm. 

“Bu zamana kadar izlediğim en iyi belgeseller” başlıklı makalemizin sonuna geldik. Sizlerde bu zamana kadar izlemiş olduğunuz en iyi belgeselleri yorum kısmında belirtebilirsiniz.